تنها دغدغه هنرجوی بازیگری چیست؟/ خاک تئاتر مثل خاک وطن میماند
تاریخ انتشار: ۲۹ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۲۲۷۰۶
اشکان اطمینان نویسنده و کارگردان نمایش «افسانه تانهویزر» که این روزها در خانه نمایش دا روی صحنه است درباره شکل گیری این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: همیشه قصد داشتم چهره متفاوتی نسبت به آن چیزی که همیشه به صورت کلیشهای از افسران آلمان نازی در فیلمها و تئاترها به نمایش درآمده است، به تصویر بکشم. این روزها مد شده هرکسی بخواهد خودش را روشنفکر نشان بدهد حتما باید دنباله روی جریان هایی باشد که دیدگاه صادقانه ای نسبت به تاریخ ندارند!
وی درباره رویکردی که به نمایشنامه خودش در اجرا داشته است، بیان کرد: از دور شاید به نظر برسد شخصی که خودش نویسنده است قطعا راحتتر نمایشنامه ای را که نوشته است، کارگردانی می کند ولی حداقل برای من این طور نبود چون در روند تمرینها هرچه بیشتر جلو میرفتیم، لایه های بیشتری از نمایشی که خودم نوشته بودم و کاراکترهایش برایم نمایان میشد تا جایی که گاهی مجبور میشدم از اعمال تغییرات صرف نظر کنم به این دلیل که با کوچکترین تغییری مجبور به تعویض کل میزانسن میشدم البته چون من دارای وسواس فکری عملی (OCD) و منطق گرایی هستم این مساله بیشتر برایم نمود پیدا میکرد!
وی با اشاره به اینکه این نمایشنامه با برداشتی از رمان «سکوت دریا» ژان مارسل بروله (ورکور) نوشته شده است درباره پرداختن به موضوع جنگ جهانی دوم توضیح داد: از لحاظ آشنایی با فضای معاصر و مخصوصا دوران جنگ جهانی دوم، کارگردانی این کار برای من چالش کمی داشت چون سال ها مطالعه و تحقیق راجع به فضای معاصر داشتم و پژوهش درباره تاریخ معاصر جهان جزو علاقه مندی هایم است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اطمینان درباره فضاسازی نمایش توضیح داد: «افسانه تانهویزر» یک کار کاملا رئالیستی بر پایه عشق و منطق است که مانع بزرگی به اسم جنگ باعث رخ دادن تراژدی تاثیرگذاری در آن میشود. شخصا هر وقت این متن را از اول میخوانم، نمیتوانم جلوی برون ریزی احساساتم را بگیرم. در رمان «سکوت دریا»، پیرمردی به همراه برادرزاده اش از طریق صحبت نکردن با افسری آلمانی که خانه شان را اشغال کرده است، در برابر نیروهای متجاوز از خود مقاومت نشان می دهند که در این نمایش هم برداشتی از این داستان و موضوع مقاومت مردم داشته ام.
وی درباره روند تمرینها و آماده سازی کار و بازی در نمایش خودش عنوان کرد: روند تمرینهای کار خیلی سخت گذشت ولی نه از لحاظ فنی بلکه از لحاظ تغییراتی که مجبور شدم در گروه بازیگران بدهم. در دو سه ماه اول تمرین ها به افرادی فرصت بازی دادم که کار اولی بودند و من دوست داشتم این موقعیت را در اختیارشان قرار بدهم چون فکر میکردم تنها دغدغه هنرجوی تازه فارغ التحصیل شده بازیگری، بازیگری است اما خب این تفکر اشتباهی بود چون این روزها اکثر افرادی که به سراغ بازیگری میآیند فقط دنبال شوآف و پر کردن اوقات فراغت خودشان هستند. به همین دلیل مجبور شدم دست به تعویض های زیادی بزنم. درباره بازی خودم در نمایش هم باید بگویم قطعا کابوس هر کارگردانی این است که مجبور شود، خودش را گرم کند و علی رغم میل باطنی اش روی صحنه بیاید ولی خب این شرایط هم به دلیل مسایلی که مطرح کردم، پیش آمد.
این کارگردان و بازیگر تئاتر درباره بازخورد مخاطبان از نمایش گفت: با این که این روزها نمایش های کمدی سخیف بیشتر طرفدار دارند که آن هم به دلیل سلیقه مبتذل پسندی است که این سال ها پرورش یافته، اما تا امروز بازخوردهای خوبی از اجرا گرفته ایم که جای خرسندی دارد. در پروژه قبلی ام که در مقام بازیگر و تهیه کننده حضور داشتم به دلیل جو نامناسبی که چند همکار غیرحرفهای بر گروه حاکم کرده بودند و مسایلی که با سالن محل اجرا داشتم، تصمیم گرفتم که دیگر هرگز سمت تئاتر نروم و به حرفه اصلی خودم که موسیقی فلامنکو است، برگردم ولی خب متاسفانه خاک تئاتر مثل خاک وطن می ماند؛ ترکش سخت است!
مهدیه محمدی، فرزانه محمدحسین، اشکان اطمینان، الهه صالحی بازیگران این اثر نمایشی هستند که تا سوم آذر ساعت ۱۷ در سالن شماره یک خانه نمایش دا روی صحنه است.
کد خبر 5940071 آروین موذن زادهمنبع: مهر
کلیدواژه: تماشاخانه دا تئاتر ایران کارگردان تئاتر تئاتر ایران حضور هنر ایران در جهان موسیقی ایرانی هنرمندان تئاتر کنسرت موسیقی نقاشی شبکه دو سیما هنرهای تجسمی موزه هنرهای معاصر تهران جشنواره فیلم ایدفا سازمان سینمایی فیلم سینمایی خانه هنرمندان ایران محمد خزاعی تمرین ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۲۲۷۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«شهر آفتاب مهتاب» اتفاقی آوانگارد در تئاتر دهه ۴۰
به گزارش خبرگزاری مهر، نهمین برنامه از سلسله جلسات نمایش فیلم تئاترهای شاخص با همکاری مشترک انجمن صنفی منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر و سینماتک خانه هنرمندان ایران، چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۳، به نمایش فیلم تئاتر «شهر آفتاب مهتاب» به نویسندگی علی حاتمی و کارگردانی عباس جوانمرد (محصول ۱۳۴۵) اختصاص داشت.
پس از نمایش این فیلم تئاتر، نشست نقد و بررسی آن با حضور عباس غفاری (میزبان) و سیدمحسن حسنزاده (منتقد تئاتر) برگزار شد.
عباس غفاری در این برنامه گفت: این نمایش جز اولین تجربیات علی حاتمی در ادبیات فارسی و شعر کهن است. او در ادامه نیز در آثار دیگر چنین تلاشی را پی میگیرد و آثار مهمی را خلق میکند. «شهر آفتاب مهتاب» از جمله آثاری است که فقط برای ضبط تلویزیونی آماده شده و روی صحنه نرفته است.
سیدمحسن حسنزاده در ادامه این برنامه گفت: اگر بخواهیم درباره این نمایش صحبت کنیم باید در ۲ سطر بگویم که این اثر اتفاق بزرگ و سترگی در تاریخ نمایش ما است. زیرا پیشنهاد جدیدی در متن و کار گروهی در آن اتفاق میافتاد. البته اگر بخواهیم تنها با دیدن این نمایش، گروه هنر ملی را قضاوت کنیم، کم لطفی کردهایم. زیرا این اثر تنها یکی از تجربیات گروه هنر ملی و از پیشنهادات آقای جوانمرد در آن زمان بوده است. در حقیقت پیشینه تشکیل گروه هنر ملی که به میانه دهه سی بر میگردد، اهمیت بیشتری دارد. زیرا اگر به این اتفاق از منظر تاریخی نگاه کنیم، باید بگوییم آنها در آن زمان پیشنهاد جدید، بدیع و حتی آوانگاردی را اراdه کردهاند و از همین رو باید مورد توجه قرار گیرند.
وی افزود: لازم است بگویم که شرایط هنرهای نمایشی ما تا پیش از سال ۳۲، خیلی نمود و گستردگی نداشته است. به هر حال همه این شکل از فعالیتها در خیابان لالهزار و در تئاتر فردوسی، تئاتر دهقان و تماشاخانههای کوچکی چون تئاتر نصر با متون غربی و ترجمه شدهای که معمولا خود مرحوم نوشین (به عنوان چهره شاخص آن عصر که تئاتر فردوسی را پایهگذاری میکند)، آنها را آماده میکرده، جریان داشته است. بنابراین تمام آنچه که از آن زمان به ما ارث رسیده است، متون غربی ترجمه شدهای است که پیشنهاد اجرایی به آن صورت نداشته است. شاید بتوان گفت که متون ادبی هستند که انگار برای اجرا رفتن ترجمه نشدهاند. آقای جوانمرد در مصاحبهای میگوید: «نوشین خودش واژهها را کمی صیقل میداد و باتوجه به تجربه و آگاهی که داشت آماده میکرد که در زبان بازیگر بگردد تا بتواند واژگان را به صورتی ادا کند که آن طمطراق و عصا قورت دادهگی که آن زمان روی صحنه در بازی بازیگران نمود داشته، کمتر شود. البته او نیز به اینکه متون غربی مرجع اصلی فعالیت هنرهای نمایشی ماست، اعتقاد داشته است.» با این همه این اتفاق تا بعد از کودتای ۲۸ مرداد ادامه پیدا میکند.
این منتقد تئاتر در ادامه بیان کرد: بعد از کودتای ۲۸ مرداد با آتش کشیدن تئاتر سعدی و تعطیلی کلی هنرهای نمایشی در آن مقطع زمانی، جمع کوچکی به صورت اتفاقی در منزل شاهین سرکیسیان جمع میشوند. اکثر این افراد در آن زمان هنرجویان هنرستان هنرپیشگی بودند که از بد اتفاق به کودتای ۲۸ مرداد برخورد کرده و تمام آموختههای آنها بیثمر و بینتیجه مانده بود. در حالی که عطش کار کردن و تجربه کردن را داشتند. عباس جوانمرد، علی نصیریان، فهیمه راستکار، جمشید لایق، اسماعیل داورفر، خجسته کیا تعدادی از افراد حاضر در آن جمع بودند. وقتی امروز ما به تجربیات و اتفاقاتی که در آن منزل از سر گذرانده میشود، نگاه میکنیم، میتوانیم بگوییم که آنجا یکی از جایگاهها و پایگاههایی است که بسیار در تاریخ هنرهای نمایشی ما اثرگذار است. زیرا از دل آن پیشنهادهایی بیرون آمده و اجرایی میشود که بعدها مشخصا میتواند اثرگذار باشد و جریانی را در هنر تئاتر ایجاد کند.
حسنزاده در ادامه گفت: آنچه که از عباس جوانمرد نقل میشود و ما به استناد آن میتوانیم به واژگانی چون تئاتر مردمی و ملی برسیم؛ سالهاست بر سر زبانها بوده و از سوی دولتهای مختلف با آن بازی میشود تا به تعریفی برسند ولی اساسا شاید رسیدن به یک تعریف بزرگترین اشتباهی است که در این زمینه در حال رخ دادن است. در واقع این واژگان ماحصل تلاشی است که در این چند سال در منزل شاهین سرکیسیان اتفاق میافتد. البته شاهین سرکیسیان هم بسیار به متون غربی اعتقاد داشته است و از همین رو شروع به کار کردن این متون میکند اما آنها جایی برای اراdه آنچه که تجربه کردهاندT ندارند. بنابراین همان منزل کوچکی را که در خیابان رشت با مادر خود زندگی میکند، تبدیل به محفل تمرین، گعده و گفتوگو و صحبت میکند. اما این تجربیات بینتیجه بوده و به صحنه ختم نمیشود.
وی ادامه داد: عباس جوانمرد، به این پیشنهاد فکر کرده و به سراغ یکی از متون هدایت میرود و متن داستان «درد و دلهای آ میز یدالله» را تبدیل به نمایشنامه «محلل» کرده و آن را با علی نصیریان شروع به تمرین میکنند. در حقیقت در آنجا این تلنگر که ما در متن نمایشی به زبان جدیدی برسیم که بتواند با گستره بیشتری از مردم عادی ارتباط برقرار کند، زده میشود. بنابراین تلاش برای رسیدن به این زبان در مقابل زبان ترجمهای که در آن زمان وجود داشته، نقطهای میشود که تحول اولیه را ایجاد میکند.
وی افزود: عباس جوانمرد میگوید که برای رسیدن به این زبان و در حین تمرینها، با علی نصیریان به مناطق جنوب شهر میرفتند تا ببینند که مردم عادی چطور صحبت میکنند و متوجه شوند که چطور میشود آنها را به کلام نمایشی یا دیالوگ درآورد. در نهایت فرجام این اتفاق تبدیل به اجرایی میشود که به دعوت مرحوم خانلری در دانشگاه تهران روی صحنه میآید. جوانمرد میگوید وقتی اجرا تمام شد، کل سالن فردوسی دانشگاه تهران در حیرت فرو رفته بود. چون آن مراسم مربوط به بزرگداشت صادق هدایت بود و قسمتی از آن به اجرای متن «محلل» اختصاص داشت. جوانمرد میگوید بعد از این سکوت، وقتی نور روی ما آمد، تماشاگران بدون درنگ ایستادند و شروع به تشویق ما کردند. حتی آقای سرکیسیان هم بعد از دیدن این تشویق باور کرد که ما میتوانیم به سراغ زبان و کاراکترهای دیگری در متون نمایشی خود برویم.
این منتقد تئاتر در پایان صحبتهایش بیان کرد: آنها در موقعیتی این کار را انجام میدهند که هیچ پیشنهاد جدید و زبان متفاوتی غیر از آن زبان ترجمهای روی صحنه نرفته بوده است. به این ترتیب روشنفکران آن زمان ناگهان با شکل تازهای از اجرا و زبان مواجه میشوند. در واقع این نقطه شروعی بوده است که علی نصیریان و عباس جوانمرد تصمیم میگیرند تا فاز خود را از گروهی که سرکیسیان دور خود جمع کرده بود، جدا کنند و روی نمایشهایی کار کنند که قرار است تصویری از جامعه و مردمان خودشان ارایه دهد. این جسارت در آن مقطع زمانی به قدری اهمیت داشته است که باید بگویم شاید همین اتفاق سبب شده تا ما به مرور زمان با نمایشنامهنویسان و گروههایی مواجه شویم که از دل این تجربه اعتقاد پیدا کردند که میشود اتفاق دیگری را رقم زد.
کد خبر 6095470